MEHMET KEMAL FİRİK MEHMET ŞAH YILMAZ Cumhuriyet’in birinci yıllarından itibaren Kıbrıs’ı ulusal bir siyaset olarak İstanbul Escort kabul eden Türkiye Kıbrıs Türklerinin yok edilmekten kurtarılmasından özgürlüklerini kazanarak kendi bağımsız devletlerini kurma sürecine kadar memleketler arası alanda odunsuz bir dış siyaset yürüttü
Anadolu Ajansının AA Cumhuriyet’in 100 yıl Escort Bayan dönümü münasebetiyle hazırladığı belge haberler kapsamında bu haberde 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin ilan edilmesinden 15 Kasım 1983’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin KKTC kuruluşuna kadar olan periyotta Türkiye’nin Kıbrıs Türkleri için verdiği Eskort diplomatik efor ve çalışmaları derlendi
Osmanlı Devleti tarafından Venediklilerden 1571 yılında alınan Kıbrıs 1877 1878 Osmanlı Rus Savaşı sırasında Ruslara ödün vermemek maksadıyla 1878’de hükümranlık hakları Osmanlı Devleti’nde kalmak kaydı ile İngiltere’ye kiralandı ve Türk askeri 307 yıl sonra Ada’dan ayrıldı
Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti ile İngiltere farklı ittifaklarda yer aldıkları için İngilizler 1914 yılında Kıbrıs’ı tek taraflı olarak ilhak etti
İngiliz sömürge yönetimi devam ederken 1931’den itibaren Rumların Kıbrıs’ı Yunanistan’a bağlama ve birleştirme eforları ağırlaşmaya başlayınca Türklerin de bu duruma karşı çıkma süreçleri başladı
Yunanistan 1954’te Kıbrıs sıkıntısını Rumların kendi mukadderatlarını tayin hakkını münasebet göstererek Birleşmiş Milletlere BM götürmesiyle Türkiye de bu meseleye taraf olduğunu duyurdu
Yunanistan’dan gelen Albay Grivas’ın 1955 yılında EOKA terör örgütünü kurması ve akabinde Türklere yönelik hareketlere başlamasıyla Kıbrıs sıkıntısı Türkiye’nin gündeminde daha fazla yer almaya başladı
Türkiye’nin bu devirde Kıbrıs problemindeki kararlı dış siyaseti ve Kıbrıs Türklerinin Ada’yı Yunanistan’a bağlama emeli taşıyan Rumlara karşı direniş göstermesi sorunun Türkiye ile Yunanistan ortasında müzakere edilmesine imkan sağladı
Türkiye’nin kararlı duruşu ile 11 Şubat 1959’da Zürih ve ardından yapılan Londra mutabakatları ile iki toplumun iştiraki ve tahlil Türkiye Yunanistan ve İngiltere’nin garantisine dayandırıldı
Anlaşmalar ile Türkiye Kıbrıs’ta İngiliz ilhakından 45 yıl sonra garantörlük kazandı ve Kıbrıs’a bir alay Türk askerinin konuşlandırılmasına imkan tanındı
İngiltere’den 1959’da bağımsızlığını kazanan Kıbrıs Adası’nda iki toplumun iştirakine dayalı olarak 1960’ta Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu
Kıbrıs Türkleri 1963 yılında uygulamaya konulan Akritas Planı ile idaresinden zorla uzaklaştırıldı ve devamında katliam ve sistematik Rum hücumlarına maruz kaldı
Türkiye Kıbrıs’taki Türklere karşı Rum akınlarının artması üzerine 1964’te Kıbrıs’a müdahale etme niyetini ortaya koydu
Dönemin ABD Lideri Lyndon B Johnson devrin Başbakanı İsmet İnönü’ye bir mektup göndererek müdahaleden kaçınılmasını istedi fakat Türkiye Kıbrıs konusunda odunsuz tavrını sürdürdü
Erenköy ve etrafındaki köylere yönelik 1964 yılında Rumların katliam teşebbüsleri üzerine Türkiye bölgeye hava harekatı düzenledi bu harekat sırasında Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel şehit oldu
Yunanistan’da iktidarda olan askeri cuntanın dayanağıyla EOKA terör örgütü önderi Nikos Sampson Ada’yı Yunanistan’a bağlamak emeliyle Kıbrıs Cumhuriyeti Lideri olan Makarios’a karşı bir darbe gerçekleştirdi Bunun üzerine Türkiye Ada’daki Türklerin güvenliğini de dikkate alarak 20 Temmuz 1974 günü Barış Harekatı’nı başlattı
1963’ten 1974 yılına kadar 9 yıl boyunca toplu katliam sürgün ve sistematik baskılara maruz kalan Kıbrıs Türkleri Türkiye’nin Barış Harekatı sayesinde Ada’da kendi bağımsız devletlerini kurma yoluna yöneldi
Harekatın çabucak akabinde 1975’te ilan edilen Kıbrıs Türk Federe Devleti 1983 yılında yerini Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne bıraktı
Türkiye her periyot kesintisiz takviye verdi
Cumhuriyet’in birinci yıllarından itibaren Türkiye’nin de Kıbrıs Türklerine yönelik ilgi ve takviyesi kesintisiz olarak devam etti
Türkiye’nin Londra Büyükelçiliğine bağlı olarak 1925’te Lefkoşa ve Larnaka kentlerinde konsolosluk açıldı ve bunlar tıpkı vakitte Cumhuriyet’in birinci devir yurt dışı temsilcilikleri ortasında yerini aldı
Ada’daki Türklerin eğitimi için Türkiye’den Kıbrıs’a öğretmenler gönderildi
Kıbrıslı Türklere 1923’ten itibaren Türkiye’de eğitim imkanı sağlanırken kültürel manada Anadolu ile bağlarının tekrar tahsisi için çeşitli çalışmalar yürütüldü
Kıbrıslı Türklerin EOKA terörüne karşı korunması için kurulan Türk Direnç Teşkilatı TMT mensuplarına Türkiye’de eğitim verildi
Türkiye’nin 1974 yılında yaptığı Kıbrıs Barış Harekatı’nın akabinde Kıbrıs Türk Federe Devleti kurulurken Türkiye KKTC’nin tüm altyapısının kurulması güvenliğinin sağlanması devlet teşkilatının yapılandırılması iktisat eğitim kültür alanlarında güçlendirilmesi ve yeni kurulan devletin memleketler arası alanda tanınması için maddi ve manevi takviyelerini esirgemedi
Türkiye’ye minnettarız
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar AA muhabirine Türkiye’nin 29 Ekim’de 100 kuruluş yıl dönümünü kutlayacağını hatırlatarak Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde verilen Kurtuluş Savaşı ve sonrasındaki ihtilallerin Kıbrıs Türklerine bağımsızlık ve kendi devletlerini kurma yolunda ilham olduğunu belirtti
Cumhuriyet’in birinci yıllarından itibaren Türkiye’nin Kıbrıs Türkellerine devamlı surette takviye verdiğini kaydeden Tatar Türkiye 1923’ten itibaren Kıbrıs’tan hiç ilgisini kesmedi hiçbir vakit Kıbrıs Türklerini yalnız bırakmadı Bizler de gün gelecek yeni bir devir başlayacak yeniden Türkiye ile bir arada olacağımız umudu ile yaşadık Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurucu ortağı olan Türkler 1963’te devlet idaresinden silah zoruyla atıldı Kıbrıs Türk halkı 1974’e kadar 9 yıl boyunca direndi Kıbrıs Türk halkı 1983’te KKTC ile kendi devletine kavuştu Türkiye’nin dayanağı olmasa biz bu muvaffakiyetleri sağlayamazdık tabirlerini kullandı
Tatar Cumhuriyet’in birinci yıllarından itibaren Türkiye’nin Kıbrıs Türklerinin her vakit her alanda yardımına koştuğuna ve dayanaklarını esirgemediğine dikkat çekerek Türkiye’ye yaptığı her şey için minnettar olduklarını söyledi
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 100 yılının yarı sıra KKTC’nin kuruluşunun 15 Kasım’da 40 yılını ve 20 Temmuz’da Kıbrıs Barış Harekatı’nın Mutlu Barış Harekatı 50 yılını kutlayacaklarına dikkat çeken Tatar Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 kuruluş yıl dönümünün memnunluğunu yaşıyorum Kıbrıs Türk halkı da bunun bahtiyarlığını yaşıyor Bu vesile ile şehitlerimize Allah’tan rahmet gazilerimize şükran hislerimi iletiyorum Cumhuriyet’imizin 100 yılı kutlu olsun diye konuştu
